پر “خالد” او “الفتح” عملیاتو یوه تبصره/بې حوصله ملګري دې یې نه لولي!

شفيع اعظم

د پسرلي له راتګ سره ټول افغانان، سیمه او نړۍ له افغانستان نه د سولې او څلوېښت کلن جنګ د پای خبرونو تمه لري.
خو حکومت د ټولو تمو او هیلو خلاف “خالد” نومي جنګي عملیات اعلان کړل او طالبانو هم په غېر سنجیده توګه په “الفتح” پسرلني عملیاتو ور بدرګه کړل. دا اوس څه مانا او څه پیغام؟

حکومت د همدغه اعلان او ترې وړاندې د سوله ضد دریځ له امله په نړیواله، سیمیزه کچه او کور دننه په بیساري توګه له مطلق تنفر او شدیدې انزاو سره مخ شو. اوس چې طالبان هم په ورته ټالونو زانګي نو تمه یې څه ده؟

موږ اوس په جنګي نه په سولیز فاز کې یو. سولیز فاز تر جنګي فاز په مراتبو حساس دی او دغه فاز کې معمولي اشتباه، احساسات او جوش کولای شي افغانستان د اوږدې جګړی پای پر ځای یوې بلې نوې څلوېښت کلنې جګړې ته ور ټېل وهي. تر ننه سیمیزه او نړیواله اجماع په دې توافق ته رسېدلې چې افغانستان کې باید نور سوله او امن وي. خو دا غوښتنه د هغوی له غوښتنې زیات د افغانانو انتخاب او ارادې پورې اړه لري که افغانان منطقي برخورد نکوي ښایي نړیوال په B پلان او یوه بل توافق ته ورسي چې هغه په افغانستان کې د جګړې دوام دی.

نړیوال او سمیز اختلافات نه تمامېدونکي دي. که افغانان خپلو کې جوړ نشي سیمه او نړیوال قدرتونه د خپلو اختلافاتو او زور ازمایئ لپاره همداسې یو بې مالکه مالک او بې سر پرسته ډګر ته اړتیا لري چې خپل منځي اختلافاتو زور او شخړي د نورو ملکونو په لګدمالۍ کې خړوبه کړي. دوی به هیڅ کله د خپلو اختلافاتو لپاره په خپله خاوره او وطن کې د یو بل خلاف جنګي تحرکات ونکړي. هو دوی کولای شي همدا جنګ د نورو په ملکونو کې د ډلو ټپلو په تقویه کولو سره وکړي او له هغه ځای یو ځان غالب بل مغلوب اعلان کړي. سوریه او عراق یې ښې بېلګې دي. پرته له دی چی د امریکا، روسیې، ایران او نورو ښکېلو لورو خپل خلک، خپل وطنونه او خپل اقتصاد خراب شي؛ جګړه یې په سوریایانو، عراقیانو او ایران بیا زموږ په افغانانو (فاطمیون + اجورتي قاتلانو) دا جګړه وګټله. اوس د عراق او سوریې په ځایي مخالف او موافق کې شیمه نده پاته چې د دوی جګړه پر مخ بوځي. نړیوال قوتونه یو بل ادرس ګوري. اوس به د نړیوالو قوتونو دغه اختلافات په لبیا، یمن او تازه را پورته شوي انقلابي سوډان کې سړېږي او یا هم که خدای مکړه افغانان له هوش نه کار نه اخلي، نو د دوی د خودخواهۍ له مله به افغانستان د دوی د جګړو راتلونکی لوبغالی او مرکز وي. ایران په بلک لیست کې د سپاه پاسدارانو له امله نیغ په کمین کې ناست دی. روسیه، چین او د نورو وضعیت په اړه به څه نه وایم چې کیسه اوږدېږي.

راځم اصل مطلب ته. ماته جالبه دا ده چې کله داکتر صېب غني سټیج ته پورته شي نو افغانانو ته د اقتصادي خودکفایئ وعدې ورکوي. طالبان هم په هره اعلامیه کې د ازادۍ، شرعي نظام، امن او عدالت د دوباره احیا شعارونه. د دواړو لورو داعیې او وعدې جذابې دي مګر دواړه باید په دې پوه شي چې دا هله ممکن او عملي کېږي چې افغانستان وژغورل شي.

دوی دواړه د سولې دغه حساس پړاو کې که په دغه ډول احساساتي او سوله ضد دریځ نیسي نو دا په لوی لاس د سولې جوړه شوې اجماع پاشل دي. ښایي امریکا تر ډیره حوصله ونکړئ او د خپلو ځواکونو په ویستلو او شاته تګ سره ممکن په لوی لاس کورنۍ جګړې ته ننوځو او کله چې په کورنۍ جګړه کې د افغانانو سر، مال او عزت تالا شي بیا دې پورته ټولې وعدې او دعوې اور واخلي.

موږ ټول پوهېږو چې نه حکومت د “خالد” او نه هم طالبان د “الفتح” عملیاتو له اعلان نه را ګرځولی شو؛ خو یو څه دواړه کولای شي چې د جنګي عملیاتو پر ځای دواړه لوري خپلې منابع او تمرکز سولیز باب ته ور سیخې کړي. سوله کولای شو دواړو افغان لوریو ارمانونه په ښه توګه مرفوع کړي. سولې اړوند دغه تاریخي فرصت نه ګټه اخیستل د هر افغان تاریخي او ایماني مسؤلیت دی. اجازه مه ورکوئ چې فضا نوره هم متشنجه شي. افغانان دې د “خالد” او “الفتح” عملیاتو زنده باد او مرده باد پر ځای د سولې اړخ ونیسي.

طالب، حکومت او امریکا مجبور کړئ چې دا څلوېښت کلنه جګړه او غوټه په همدې کال 1398 چې د استقلال (زمري اتویشتمې له سلیزې) سره سمون لري؛ په یو بل تاریخي ویاړ ونازوي.