ستر دیني عالم شیخ عبدالسلام رستمي په حق ورسېد

د شیخ عبدالسلام رستمي لنډ ژوند لیک

زوکړه:
شیخ عبدالسلام د مولوي عبدالرووف رستمي زوی د خیبرپښتونخوا ایالت د مردان ولسوالۍ د رستم کلي په کنډر سیمه کې په ۱۹۳۸ ز کال کې په یوه عالمه او متدینه کورنۍ کې زیږیدلی.

پلار يې په کلي کې امام او خطیب و، همدا راز ترونه او ماماګان یې هم د سیمې ستر علما او مشران و.

زده کړه:

ابتدايي زده کړې یې له خپله والد څخه کړي، وروسته د «فیض الاسلام» په مدرسه کې داخل شو او ۳ کاله یې هلته زده کړې وکړې.

د ابتدايي زده کړو وروسته «دارالعلوم الاسلامیه» کې شامل شو او هلته یې نحوه، صرف، بلاغت، منطق، حنفي فقه، تفسیر او حدیث زده کړ.

شیخ عبدالسلام له ماشومتوبه ذکي و، هغه مهال چې نوموړي په مدرسه کې زده کړې کولې د کلي ماشومانو ته يې تحت لفظي ترجمه او د حنفي فقهې ابتدايي کتابونه تدریسول.

د ابتدايي او ثانوي زده کړو وروسته د لویې دروې کولو لپاره اکوړه خټک ته ولاړ. د سیمې مشهورې مدرسې دارالعلوم حقانیې تر څنګ مدرسې کې يې د مولانا عبدالرحمن بهبودي سره د حدیثو لویه دوره وکړله.

شیخ عبدالسلام د لويې دورې وروسته په تدریس پیل کړ او په کلي کې یې د ترجمې سربېره د حنفي فقهې کتابونو پر تدریس پیل کړ. همدا راز يې په دعوتي کارونو هم پیل وکړ او وخت پر وخت یې په مناسباتو کې محاضرې وړاندې کولې.

وروسته د مشهور دیني عالم شاه منصور باباجي سره د تفسیر دوره پیل کړه. همدا راز په شعبان او روژو میاشتو کې يې د پنجاب په راولپنډۍ ولسوالۍ کې د سیمې د ستر مفسر او محدث غلام الله خان سره تفسیر دوره وکړله. شیخ غلام الله چې د نومړي ذکاوت او پوهه لیدلې وه نو وصیت يې وکړ چې تر وفات وروسته به د ده پر ځای د قران تفسیر شیخ عبدالسلام کوي.

تدریس:

شیخ عبدالسلام تر دې وروسته بېرته خپل کلي «رستم» ته ولاړ او هلته یې د تعلیم القران په نوم مدرسه تاسیس کړه. په دغه مدرسه کې به د حدیثو دوې دورې کېدلې یو عوامو او طالبانو ته او دوهمه دوره علماو او استادانو ته کېدله.

فکري مخالفتونه:

شیخ عبدالسلام که څه هم ستر شیخ او ستر عالم و او د خپلو استادانو سره یې سیاسي مخالفتونه هم درلودل خو سربېره پر دې يې د استادانو وړاندې هيڅ نه ویل. د مودودي سره یې فکري اختلاف درلود او له همدې امله یې پرې د «احسن الندی في رد من انتقد الصحابي»، په دغه کتاب کې نوموړي د مودوي او د هغه پلویانو زیات ردونه کړي وه.

لیکوال او شناند لطف الله خیرخوا د ماسترۍ د تیزس رساله د شیخ عبدالسلام رستمي پر تفسیر «احسن الکلام» لیکلې، نوموړی لیکي چې شیخ عبدالسلام ورته ویل چې ددغه کتاب په چاپ نوموړی خوښ نه و، ځکه نوموړی د دې هر څه سره مودودي ته په فضیلت قایل دی ځکه نوموړی د دیني مدرسو پرته نورو مکتبونو د اصلاح لپاره ډيره ښه و.

شیخ یواځې د مودوي سره فکري اختلاف نه درلود، بلکې سربېره پر دې يې په سیمه کې زیات شمېر مخالفین په بریلویانو، بدعتي ملایانو، قادیانیانو، ملحدینو او سلفیانو کې درلودل. «لطف الله خیرخوا لیکي: شیخ عبدالسلام دغه مهال حنفي و».

شیخ عبدالسلام د بریلویانو ځينې ډلې آن ملحدې او مشرکې بللې، ځکه نوموړی د زیارتونو، بدعتي کړنو، شرکي اعمالو او نورو سخت مخالف و او دغو ډلو په اړه ویل کیږي چې دغه اعمال ترسره کوي.

فکري اختلاف تر دې ځایه ورسېدلو چې په ۱۹۹۱ز کال کې د نوموړي مخالفینو د شیخ عبدالسلام پر مدرسه برید وکړ او په ځوابي برید کې د بریدګرو څخه یو تن ومړ، شیخ ددغې وژنې په تور زندان کې واچول شو خو ۸ میاشتې وروسته له زندانه خلاص شو. زندان د نوموړي په ژوند کې جلا تغییر راوست، د زندان دننه یې «تحفة السجن» ولیکلو او همدا راز بې سارې پښتو تفسیر «احسن الکلام» پر لیکلو يې پیل وکړ.

څنګه سلفي شو؟: 

لطف الله خیرخوا لیکي چې د شیخ عبدالسلام رحمه الله څخه مې وپوښتل چې ځينې خلک پر تاسو تورونه پورې کوي چې د ریالونو په مقابل کې یې حنفي مذهب پريښې او له زندانه هم په دې شرط خوشې شوې چې حنفي مذهب به پریږدي، نو شیخ راته داسې ځواب راکړ: «دا پر پر ما ستر دروغ او بهتان دی چې ما پسې تړل شوې. ما د مال او پیسو لپاره مذهب نه دی پريښې، هغه مهال چې د حدیث او تفسیر پر تدریس پیل وکړ، سلفیت مې زړه ته لاره پيدا کړه او دغه مینه مې هله زیاته شوه چې د «غرباء اهل الحدیث» مجله مې لوستله، ددغې مجلې له مقالو اغېزمن شوم او له هغه مهاله سلفي هم شوم خو د سلفیت اعلان مې ونه کړ.

کله چې په ۱۹۹۲ کې پېښور ته راغلم، ځېنې سلفیانو راته مشوره راکړ چې په درسونو کې پر دوی ردونه ونه کړي، ما دغه مشوره ومنله، وروسته دوی په دې ورسېدل چې زه نور مذهبي نه یم پاتې شوې او له همدې ورځې دا خبر خپور شو چې شیخ سلفي شوې».

نرم او معتدل دريځ

شیخ عبدالسلام په سیمه کې دنورو سلفیانو «عام خلک یې وهابیان بولي» په څېر متشدد او سخت دریځه سلفي نه و. خیرخوا لیکي چې شیخ عبدالسلام ده ته وویل چې دی سلفي دی خو د مذهبونو په مقابل کې دې هيڅ حساسیت او سخت دریځي نه ښيي. د شیخ عبدالسلام له لیکنو هم دا معلومیږي چې نوموړی منځلارې و او همدا لامل و چې ځينو متشددو سلفیانو به ویل چې په شیخ عبدالسلام کې د مذهب رنګ، خوی او بوي لا پاتې !!!

مدرسه، ګوند او علمي مجلو تاسسیس:

شیخ عبدالسلام په ۱۹۹۷ز کال کې د «الجامعة العربية لاشاعة التوحید والسنة» په نوم ستره مدرسه تاسیس کړه همدار راز يې د سلفیانو یو تنظیم د «اشاعة التوحید والسنة السنیة علی منهاج السلف الصالحین» په نوم تاسیس کړ. سربېره په دې يې د «سیرة السلف» په نوم یې میاشتینۍ مجله تاسیس کړه او د دعوت دایره یې د پاکستان ټولو سیمو ته پراخه کړه.

د مدرسې، تنظیم او مجلې په چلولو کې ورسره د سعودي عربانو پراخه مالي مرستې وکړلې او تر دې مهاله یې ورسره کوي. نوموړي د مرګ تر ورځې د مردان په رستم کې د مدرسې او د پېښور مدرسې څارلې، له دغو مدرسو هر کال تر دوه زرو زیات طالبانو د حدیثو او تفسیر دورې کوي. نوموړي نه یواځې دا چې په پاکستان کې يې محاضرې وړاندې کولې بلکې په سعودي کې هم ورته ددې جواز ورکړل شوی و چې هر ځای وغواړي درس او محاضره وړاندې کړي.

تالیفات: 

شیخ عبدالسلام د خپل ژوند په اوږدو کې لسګونه کتابونه په تفسیر، علوم القران، حدیث، فقه، دعوت او اسلامي فکر کې لیکلي. همدا راز لسګونه مقالې په اردو مجلو او ورځپاڼو کې چاپ شوي.

مشهور کتابونه يې دادی:
– احسن الکلام تفسیر (۹ جلده) پښتو
– تفسیر القران العظیم (۱جلد) پښتو
– التبیان في تفسیر ام القران (۱ جلد) عربي
– لطائف القران في تفسیر سورة الفاتحة (۱ جلد) عربي
– الدعوة في القران الکریم – عربي
– الموسوعة القرانیه (۹ جلده) عربي
– رهمنای قران – فارسي
– انکار حدیث سې قران تک – اردو
– معالم الاحادیث المکررة في البخاري – عربي
– الخطبات القرانیة – پښتو او عربي
– احسن الندی علی من انتقدی الصحابي – اردو
– تحفة السجن – پښتو
– سیرة الازم…الشیوعیة- پښتو – عربي

او لسګونه نور کتابونه.

وفات

بالاخره د زرګونو علماو روزونکی او د حق د لارې داعي نن / دوشنبه، نومبر ۱۷مه ۲۰۱۴/ د ورپېښې ناروغۍ له امله د اجل داعي ته لبیک ووایه او په حق ورسېد. روح یې ښاد، یاد یې تل او مغفرت یې نصیب شه.