ښځې دې نه لولي!

احمدالله احمدزی

زموږ جومات ته تبلغيان راغلي وه، دوی کې يو سپين ږيری بابا هم و. يو کليوال ترې پوښتنه وکړه، بابا ښځه دې شته؟ بابا ځواب ورکړ، نه، هغه خو شل کاله پخوا مړه شوې ده.

د تبليغي جماعت امير صيب سپين ږيري ته د تسلي په دود وايي، خير دی، مړه شوې بي بي به دې بيا جنت کې د اووياوو حورو مشره وي، بابا ورته وايي، غلی شه امير صيب. موږ ترې دلته په تنګ وو، ته يې راته هلته هم مشره مشره کوې.

يو بل ما شوم له خپل پلاره پوښتنه وکړه، حادثه او مصيبت کې څه فرق دی؟

پلار يې ځواب ورکړ، مور دې بازار ته تللې، که موټر ووهله او مړه شوه، نو دا حادثه ده او که بېرته ژوندۍ راغله، نو دا مصيبت دی.

د يو سړي ښځه مړه وه، نو ده ورپسې ډېر ژړل. چا ترې پوښتنه وکړه، چې ډېر ورپسې خفه يې چې دومره ژاړې؟
– نه خفه نه يم، خو اورېدلي مې دي، چې مړی په ژړا په عذابيږي، د دې لپاره ورپسې ژاړم!

انګريزي کې سړي ته man (مېن) وايي او ښځې ته woman. (وومېن) لغت پوهان وايي، چې woman به foeman دی او foeدښمن يا سردرد ته وي. بيا د وخت په تېرېدو او کثرت استعمال سره دا woman شوی دی.

مشهور فلسفي سپايي نواز، چې له کوم استاده لاتيني ژبه زده کوله، د هغه په لور مين شوی و. د لور يې هم علم سره چندان مينه نه وه، بس سپايي نواز سره د مينې په جال کې ونښته، بله ورځ يو بل مين ورته يو څه سوغات راوړ، نو بيا يې د سپايي نواز پر لور ونه کتل. ګټه يې دا شوه، چې سپايي نواز هم زړه صبر کړ او لوی فلسفي شو.

له يو بل فلسفي پوښتنه شوې وه، چې ښه ښځه به څنګه انتخابوو، هغه ورته ويلي و، چې د دې لپاره ټول عمر فکر په کار دی.

نطشې وايي، چې ښځې درې صفته لري: بچي زېږوي، سندرې وايې او مينه کوي، مګر کمزورۍ او تېروتنې يې بې شمېره دي.

ګوتم بد هم د ښځو له شره ځان بيخي ډېر لرې ساته. يوه ورځ د ګوتم بد يو شاګرد له نوموړي پوښتنه وکړه، چې ښځو سره بايد څه ډول رويه وشي، نوموړي ځواب ورکړ، د دې لپاره، چې د ښځو له شره خوندي شې، نو ښځو سره له هر ډول عليک سليک ځان وساته.

يو چينايي فيلسوف هم وايي، چې ښځه هېڅکله د خپل واک نه ده. له واده وړاندې د پلار، له واده وروسته د مېړه او د مېړه له مرګ وروسته د اولاد په اختيار کې ده.

په لنډه توګه دا ويلی شو، چې د ښځو په اړه د پخوانيو فيلسوفانو نظر چندان خوندور نه دی راغلی؛ ځکه چې له ښځو سره يې ژوند او اړيکې خوندورې نه دي پاتې شوي.

زموږ ګاونډي سيد سلام دين اغا یې لامل دا بولي چې ښځې له خره او بې عقل مېړه سره خوشاله وي، چې هر څه پې کوي، دی يې ورسره مني او فيلسوفان خو د خپل باريک فکر او عقل له امله تباه او برباد دي.

د سقراط په اړه هم ويل کيږي، چې د خپل ژوند لپاره يې داسې ملګرې انتخاب کړې وه، چې د ښار تر ټولو بد رنګه او توند خويه ښځه وه او د انتخاب لامل يې هم دا ښودلی و، چې د ده صبر، حوصله او زغم نور هم زيات شي.

د سقراط ښځې په اړه ويل کيږي، چې له خولې ډېره سپۍ او له رنګه بيخي چونګړۍ وه او يوه ورځ سقراط ناست دی، خپلو شاګردانو ته فلسفه وايي، ښځه يې راغله ښه ډېره ورته وغپېده او له اوبو ډک منګی يې د شاګردانو په مخ کې پر استاد سقراط خالي کړ او لاړه. دغه مهال د سقراط شاګردان ډېر اندېښمن شول، چې استاد خو يې ورته خراب کړ، نو سقراط په ډېره مينه او ارام فکر خپلو شاګردانو ته د زغم او صبر توصيه وکړه، چې غم يې مه کوئ، ورېځ راغله، وغورېده، باران يې وکړ، بېرته وګرځېده او راځئ، چې بېرته خپل درس پيل کړو.

فلسفيانو کې ارسطو له خپلې مېرمنې خوشحاله ژوند کړی و، مګر بيا يې هم د ښځو په اړه نظر ډېر ښه نه دی. ارسطو هم وايي، چې ښځه وينزه او سړی يې بايد مالک وي؛ ځکه چې ښځه خپل فکر نه لري، ارادي قوت يې د نشت برابر دی او په پنځوس کلنۍ کې هم د چا په خوږو خبرو تېروځي.

د انګرېزي ادب پلار شېکسپير هم د ښځو په اړه ډېر منفي نظر لري.

نوموړی وايي: «د سړي په غوسه او د ښځې په ژړا باور مه کوه.»

«ښځه په دفاعي حالت کې ژاړي، د ناکامۍ په صورت کې پټه خوله وي او د بحث پر مهال يې وسله خندا ده.»
« له درې شيانو ځان ساته! اور، اوبه او ښځه. ځکه چې اور دې سوځوي، اوبه دې غرقوي، او ښځه به دې ليونی کړي.»

«ښځې سره درې شيان مه منه! اعتراف، راز او خاموشي.»

«د ښځې خواهشات او امرونه پوره کول د سوري جام په څېر دي، پوره کول يې امکان نه لري.»

او د اينجانب خپل نظر بيا دا دی، چې ښځو کې ګزاره حالې نه شته يا ډېرې ښې او يا هم ډېرې بدې؛ ځکه چې ځينې ښځې په ډېره تنګسيا کې له سختو احمقانو سره په لوږه، تنده او له هر ډول اسانتياوو پرته ژوند تېروي او ځينې يې بيا په ډېر ارام چاپېريال او خوشحاله ژوند کې هم بدبخته او نا شکره وي.